this is the (dutch) transcript of the speech i gave yesterday during the opening of the exhibition ‘dare – 8 years of posters by studio matusiak’ in the dutch poster museum
the english translation will be uploaded later when i have a spare minute to write it out…
dames en heren, lieve mensen
ik wil allereerst, iedereen hartelijk welkom heten in het affiche museum vandaag bij de opening van de tentonstelling ‘durf – 8 jaar affiches studio matusiak’
mijn naam is martin pyper ik ben (voor wie het accent niet kan plaatsen) engelsman, ook ben ik zelf affiche ontwerper en niet in de laatste plaats bewonderaar van het werk van studio matusiak
het is daarom een grote eer om hier te mogen staan en hoewel er zo ongeloofelijk veel te vertellen is, beloof ik u dat mijn introductie zeker niet langer dan 45 minuten zal duren, wie weet pakt het nog veel korter uit… ik hoop het…. en u wellicht met mij… van harte wel
een tentoonstelling over 8 jaar affiches of misschien had het beter ‘een tentoonstelling over 8 jaar werk en een hele leven aan emoties, inzicht, talent, verhalen en ervaring dat er aan vooraf ging’ mogen heten, dat is natuurlijk niet echt een mooie titel voor een tentoonstelling en veels te lang om op een affiche te plaatsen, maar u snapt denk ik waar ik heen wil
wat u vandaag te zien krijgt is een indrukwekkend en heel persoonlijk samenvatting van paulina de ontwerpster maar ook paulina de mens, een vluchtige blik leerst zelfs de onervaren kijker dat we hier te maken hebben met iemand die naar de wereld kijkt met een intens en passievolle blik
op z’n best heeft een affiche gemiddeld 3 seconden de tijd om z’n werk te doen.. althans dan veronderstel ik dat we het hebben over iemand die voorbij loopt of fietst en voor zich uitkijkt, wanneer de voorbijganger op een scooter zit en onder het rijden naar muziek luistert of snel het weerbericht checkt op de smartphone zal een gemiddeld affiche nog beter zn best moet doen, de wereld gaat steeds sneller en het affiche staat onder druk, maar dat is een ander discussie voor een andere dag
mijn punt is dit als ik zelf door de stad fiets elke dag, let ik helaas ook niet meer op… maar bij mij ligt de oorzaak juist bij al die affiches, ik zie namelijk alleen de affiches… toch moet er wel heel veel gebeuren wil ik stoppen afstappen en terug gaan om eens beter naar te kijken, zo’n macht is voor weinig affiches weggelegd in mijn wereld, toch is dat paulina wel gelukt en meerdere keren ook… reden voor mij om haar ooit eens te gaan opzoeken en de persoon achter het werk te leren kennen
paulina heeft haar wortels in polen, ze wilde ooit schilder worden… haar hart lag bij grafiek, haar reis naar nederland bracht onverwachte wendingen met zich mee en ze had het geluk om te mogen werken met o.a. anton beeke, haar werk wordt weleens, misschien te vaak… vergeleken met die van anton, de invloed was mij eerlijk gezegd persoonlijk ook niet ontgaan en wat is er mis mee vraag ik me af?
want wie leeft zonder voorbeelden, zonder inspiratie en invloed van anderen? beeke is natuurlijk op zijn beurt beinvloed en geinspireerd door andere groten in het vak, de lange traditie van affiche ontwerp in het geboorteland van paulina – polen – bijvoorbeeld
de ongevenaarde talent van ontwerpers zoals ‘henryk tomaszewski’ zijn duidelijk te herleiden in anton zijn werk, op een persoonlijke noot was het werk van beeke een grote invloed op mij en één van de redenen dat ik hier in nederland ben, het werk dat hier hangt vandaag van paulina is eveneens een grote invloed geweest op mijn eigen werk en blijft een rijke bron van inspiratie en zo gaat de cyclus door en door en wat…. vraag ik me af, is nog mooier dan dat?
de vorige eeuw was gekenmerkt door grote omwentelingen, vooruitgang, hervorming en strijd, een andere wereld dan die die we nu kennen, en één waar de affiche een andere functie en doel had, het affiche was politiek en bewogen, het affiche was links, het affiche was rechts, het was geengageerd en zelden neutraal, het affiche was het domein waar de zoektocht naar verandering tot uitdrukking kwam, vandaag de dag worden digitale media (zoals twitter in egypte bewijst) het podium voor communicatie en uitwisseling van politieke idealen… en het affiche lijkt te zijn terugverwezen naar een medium en een plek waar vooral cultuur zich manifesteert en commercie in steeds grotere maten de dienst uitmaakt… andere tijden
en zo kom ik terug naar nu en naar paulina… op haar website somt zichzelf en de studio op in tien korte kreten, ik maak graag gebruik hiervan om paulina te schetsen in haar eigen woorden
1 – werk “ik behandel alles als een klein kunstwerk”
2 – computer “is slechts gereedschap, het heeft geen ziel en geen karakter mijn werk moet een ziel hebben. ik moet het materiaal aanraken, voelen. Dat geeft emotie, diepte, gelaagdheid.”
en dan mijn persoonlijk favoriete
3 – wodka “Sorry, ik heb niks te drinken, oh jawel, wil je Wodka.”
4 – toneel “Voor mij is toneel emotie. Om die vertaling naar het affiche te maken, wil ik liefst vooraan in het proces betrokken zijn.”
5- contact “je krijgt het mooiste resultaat, als je de opdrachtgever kan zien. Luisteren, kijken, de reacties, zelfs een stilte zegt iets, intuítief sijpelt het door en zie je het terug in het uiteindelijke werk.”
6 – naaldhakken
7 – durf “het is belangrijk dat een opdrachtgever iets durft, dat je over grenzen heen durft te gaan. Werkelijk onderscheidend durft te zijn, een gemiddeld affiche ziet niemand.”
8 – stijl “Ik heb geen eigen stijl. De stijl past zich aan, aan de opdracht. Men zegt dat mijn werk herkenbaar is.”
9 – braaf “is verschrikkelijk… het moet ergens wringen. Als iets niet helemaal klopt, trekt het je aandacht.”
10 – Kuba “Kijk, dit is mijn zoon.”
aan deze tien kreten wil ik er graag nog eentje toevoegen
11 – lemniscaat – Paulina koos een lemniscaat, oftwel de oneindig teken, oftwel de cijfer 8 als symbool voor het omslag van haar onlangs verschenen boek
een klein boekje vol grootse werk, het formaat leek mij op het eerst blik onlogisch maar des te kleiner het formaat des te duidelijk blijkt hoe krachtig haar werk is, het gemak waarmee zij wisselt tussen fotografie, geschilderde letters, duistere symboliek en absurdistische voorstellingen, het raakt altijd en de speelse composities verbergen vaak diepere lagen van betekenis en de essentie van het verhaal ik raad u aan om een kopie van het boek aan te schaffen
en tot slot over oneindig gesproken, hoe kan een mens zoveel prachtig werk afleveren in zo’n korte periode?
een carriere kan, hoe dan ook nooit oneindig zijn, dat is gewoon zo… maar ik spreek niet alleen namens mezelf denk ik, als ik de wens uitspreek om jullie allemaal terug te mogen zien hier op deze plek, in maart 2029 voor het 25 jarig jubileum van studio matusiak
ik merk dat er nog minstens 30 minuten over zijn, dat is dus een meevaller… ik dank u voor de aandacht
no comments
trackBack URL